Cyn y gall unrhyw un weld arbenigwr, mae angen atgyfeiriad gan feddyg teulu i'r arbenigwr hwnnw. Dim ond blwyddyn y mae atgyfeiriadau'n para ac yna mae angen apwyntiad arall gyda'r meddyg teulu ar gyfer atgyfeiriad newydd.
Proses atgyfeirio
I'r rhan fwyaf o gleifion, yr arwydd cyntaf bod rhywbeth o'i le yw eu bod yn teimlo'n sâl ac yn ymweld â'u Meddyg Teulu i gael archwiliad. O'r fan hon, gall y Meddyg Teulu eich anfon neu'ch atgyfeirio am brofion pellach a dim ond cais am brofion ychwanegol neu gais i chi weld meddyg arbenigol am farn yw atgyfeiriad.
Yn gyffredinol ni all y meddyg teulu wneud diagnosis o lymffoma ond efallai y bydd yn ei amau neu beidio, ond bydd y profion y bydd yn eu harchebu yn helpu gyda'r diagnosis. Gall y meddyg teulu atgyfeirio claf at haematolegydd am ymchwiliad pellach. Gall y meddyg teulu argymell haematolegydd, neu gall cleifion hefyd ofyn am weld haematolegydd o'u dewis.
Pa mor hir yw'r aros i weld haematolegydd?
Mae amser aros yn dibynnu ar ba mor frys yw'r angen. Mewn rhai achosion, bydd y meddyg teulu wedi archebu profion gwaed ac o bosibl Sganiau CT a biopsi. Byddant yn ysgrifennu llythyr atgyfeirio at haematolegydd a gall hwn fod yn haematolegydd yn yr ysbyty agosaf. Fodd bynnag, nid oes gan bob ysbyty haematolegydd na mynediad at y sganiau sydd eu hangen ac efallai y bydd angen i rai cleifion deithio i ardal wahanol.
Gall rhai cleifion fod yn eithaf sâl a bod angen eu derbyn i'r ysbyty. Yn yr achosion hyn, gellir mynd â nhw i'r adran achosion brys a bydd haematolegydd yn cael ei neilltuo i ofalu amdanynt.
Ceisio ail farn
Gall unrhyw glaf ofyn am a ail farn gan arbenigwr arall a gall hyn fod yn rhan werthfawr o'ch proses gwneud penderfyniadau. Gall eich haematolegydd neu eich meddyg teulu eich cyfeirio at arbenigwr arall. Efallai y bydd rhai cleifion yn teimlo'n anghyfforddus yn gofyn am ail farn, ond mae haematolegwyr wedi arfer â'r cais hwn. Gwnewch yn siŵr bod unrhyw sganiau, biopsïau, neu ganlyniadau profion gwaed yn cael eu hanfon at y meddyg sy'n rhoi'r ail farn.
Gofal Iechyd Cyhoeddus neu Breifat?
Mae'n bwysig deall eich opsiynau gofal iechyd pan fyddwch chi'n wynebu diagnosis lymffoma neu CLL. Os oes gennych yswiriant iechyd preifat, efallai y bydd angen i chi ystyried a ydych am weld arbenigwr yn y system breifat neu'r system gyhoeddus. Pan fydd eich meddyg teulu yn anfon atgyfeiriad, trafodwch hyn gyda nhw. Os nad oes gennych yswiriant iechyd preifat, gwnewch yn siŵr eich bod yn rhoi gwybod i'ch meddyg teulu am hyn hefyd, oherwydd gall rhai eich anfon yn awtomatig i'r system breifat os nad ydynt yn gwybod y byddai'n well gennych y system gyhoeddus. Gall hyn arwain at godi tâl arnoch i weld eich arbenigwr.
Mae llawer o haematolegwyr sy'n gweithio mewn practis preifat hefyd yn gweithio mewn ysbytai felly gallwch wneud cais i'w gweld yn y system gyhoeddus os dymunwch. Gallwch hefyd bob amser newid eich meddwl a newid yn ôl i naill ai preifat neu gyhoeddus os byddwch yn newid eich meddwl.
Gofal Iechyd yn y System Gyhoeddus
Manteision y Gyfundrefn Gyhoeddus
- Mae'r system gyhoeddus yn talu am gost triniaethau ac ymchwiliadau lymffoma a restrir ar gyfer PBS
lymffoma fel sganiau PET a biopsi. - Mae'r system gyhoeddus hefyd yn cwmpasu cost rhai meddyginiaethau nad ydynt wedi'u rhestru o dan y PBS
fel dacarbazine, sef meddyginiaeth cemotherapi a ddefnyddir yn gyffredin yn y
trin lymffoma Hodgkin. - Yr unig gostau parod ar gyfer triniaeth yn y system gyhoeddus fel arfer yw cleifion allanol
sgriptiau ar gyfer meddyginiaethau rydych chi'n eu cymryd ar lafar gartref. Mae hyn fel arfer yn fach iawn ac mae
hyd yn oed yn derbyn cymhorthdal pellach os oes gennych gerdyn gofal iechyd neu bensiwn. - Mae gan lawer o ysbytai cyhoeddus dîm o arbenigwyr, nyrsys a staff perthynol i iechyd, a elwir yn
Tîm MDT yn gofalu am eich gofal. - Gall llawer o ysbytai trydyddol mawr ddarparu opsiynau triniaeth nad ydynt ar gael yn y
system breifat. Er enghraifft, rhai mathau o drawsblaniadau, therapi celloedd T CAR.
Anfanteision y system gyhoeddus
- Efallai na fyddwch bob amser yn gweld eich arbenigwr pan fydd gennych apwyntiadau. Mae'r rhan fwyaf o ysbytai cyhoeddus yn ganolfannau hyfforddi neu drydyddol. Mae hyn yn golygu y gallech weld cofrestrydd neu uwch gofrestryddion dan hyfforddiant a fydd yn y clinig, a fydd wedyn yn adrodd yn ôl i'ch arbenigwr.
- Mae rheolau llym ynghylch mynediad cyd-dalu neu oddi ar y label i feddyginiaethau nad ydynt ar gael ar y PBS. Mae hyn yn dibynnu ar system gofal iechyd eich gwladwriaeth a gall fod yn wahanol rhwng taleithiau. O ganlyniad, efallai na fydd rhai meddyginiaethau ar gael i chi. Fodd bynnag, byddwch yn dal i allu cael y triniaethau safonol, cymeradwy ar gyfer eich clefyd.
- Efallai na fydd gennych fynediad uniongyrchol at eich haematolegydd ond efallai y bydd angen i chi gysylltu â nyrs arbenigol neu dderbynnydd.
Gofal Iechyd yn y System Breifat
Manteision y system breifat
- Byddwch bob amser yn gweld yr un haematolegydd gan nad oes meddygon dan hyfforddiant mewn ystafelloedd preifat.
- Nid oes unrhyw reolau ynghylch mynediad at feddyginiaethau ar y cyd neu oddi ar y label. Gall hyn fod yn arbennig o ddefnyddiol os oes gennych glefyd atglafychol lluosog neu isdeip lymffoma nad oes ganddo lawer o opsiynau triniaeth. Fodd bynnag, gall fod yn eithaf drud gyda threuliau parod sylweddol y bydd angen i chi eu talu.
- Gellir gwneud rhai profion neu brofion gweithio i fyny yn gyflym iawn mewn ysbytai preifat.
Anfantais ysbytai preifat
- Nid yw llawer o gronfeydd gofal iechyd yn talu am gost yr holl brofion a/neu driniaethau. Mae hyn yn seiliedig ar eich cronfa iechyd unigol, ac mae bob amser yn well gwirio. Byddwch hefyd yn talu ffi mynediad blynyddol.
- Nid yw pob arbenigwr yn swmp-bil ac yn gallu codi tâl uwch na'r cap. Mae hyn yn golygu y gall fod costau allan o boced i weld eich meddyg.
- Os oes angen i chi gael eich derbyn yn ystod eich triniaeth, mae'r cymarebau nyrsio yn llawer uwch mewn ysbytai preifat. Mae hyn yn golygu bod gan nyrs mewn ysbyty preifat yn gyffredinol lawer mwy o gleifion i ofalu amdanynt nag mewn ysbyty cyhoeddus.
- Nid yw eich haematolegydd bob amser ar y safle yn yr ysbyty, maent yn tueddu i ymweld am gyfnodau byr unwaith y dydd. Gall hyn olygu os byddwch yn mynd yn sâl neu angen meddyg ar frys, nid dyma'ch arbenigwr arferol.
Yn eich apwyntiad
Gall diagnosis o lymffoma fod yn gyfnod llawn straen a gofid. Gall fod yn anodd cofio’r holl fanylion ac mae rhai cwestiynau’n cael eu hanwybyddu felly efallai y byddai’n ddefnyddiol eu hysgrifennu ar gyfer yr ymweliad nesaf.
Gall hefyd fod yn ddefnyddiol cymryd nodiadau yn yr apwyntiad a gall mynd ag aelod o'r teulu neu ffrind i'r apwyntiad fod yn ddefnyddiol iawn. Gallant ddarparu cefnogaeth emosiynol a chymryd gwybodaeth y gallech ei cholli. Os oes rhywbeth nad ydych yn ei ddeall gallwch ofyn i'r meddyg ei esbonio eto. Ni fyddant yn cael eu tramgwyddo, mae'n bwysig iddynt eich bod yn deall yr hyn y maent wedi'i ddweud wrthych.
Efallai yr hoffech chi hefyd lawrlwytho ein Cwestiynau i'w gofyn i'ch Meddyg fel canllaw.
